Wszyscy, którzy zdecydują się na zainwestowanie w import z Chin będą musieli stanąć przed dylematem w jaki sposób najlepiej zapłacić za towar. Chcielibyśmy przybliżyć najczęściej spotykane w handlu międzynarodowym formy płatności, przedstawić ich wady i zalety. Jesteśmy przekonani, że taka praktyczna wiedza pomoże w podjęciu decyzji.

Western Union

Zarówno w artykułach na naszym serwisie jak i na naszym forum, ostrzegamy użytkowników przed wysyłaniem pieniędzy przez Western Union. Nie wszyscy początkujący importerzy wiedzą jakie zagrożenie niesie ze sobą ta forma płatności. Sama procedura przedstawia się następująco: w dowolnym punkcie oznaczonym znakiem Western Union wypełnia się formularz a następnie dokonuje wpłaty pieniędzy. Otrzymuje się tak zwany Numer Kontrolny Przekazu Pieniężnego (MTCN). Numer ten należy przekazać kontrahentowi, dla którego te pieniądze mają być przeznaczone. Może on je odebrać w dowolnym punkcie Western Union jedynie po okazaniu numeru MTCN. Jest to bardzo niebezpieczna forma płatności ponieważ praktycznie nie ma możliwości śledzenia tego co się stało z naszymi pieniędzmi. Gdy udostępnimy nasz numer, firma może odebrać pieniądze i zerwać kontakt a my nie jesteśmy w stanie ich odzyskać. Odpowiedzialność jest po naszej stronie, ponieważ to my zawierzyliśmy partnerowi na tyle, że przekazaliśmy mu numer MTCN.

Paradoksalnie jednak Western Union może też odegrać pozytywną rolę w zakupach w Chinach. Dobrze sprawdza się przy małych zamówieniach lub zamówieniach próbek – pozwala oszczędzić czas (oczywiście zakładając, że dostawca ma już odłożone do wysyłki produkty). Dzięki Western Union, można ograniczyć czas oczekiwania do jednego dnia. Wybierając ten sposób płatności trzeba być jednak absolutnie pewnym, że kupuje się od wiarygodnej firmy, inaczej może się to skończyć przykrym doświadczeniem i utratą pieniędzy.

Przelew (ang. Telegraphic Transfer, skrót: T/T)

Telegraphic Transfer lub Telex Transfer to tak zwane polecenie wypłaty czyli po prostu przelew. Jest to najpopularniejsza z form płatności używanych w handlu międzynarodowym. Wystarczy wykonać przelew w oddziale banku (lub za pośrednictwem Internetu) na wskazane konto. Jest to stosunkowo bezpieczna forma płatności. Banki pobierają stałą opłatę za przelew (zazwyczaj ok. 30 zł) oraz prowizję od wielkości przelewu. Pieniądze trafiają na chińskie konto po ok. 5 dniach, chociaż niektóre banki oferują skrócenie tego czasu do 2 dni, za dodatkową opłatą. Nie znaczy to oczywiście, że ta forma płatności nie jest obarczona ryzykiem. Wiele zależy od uczciwości firmy z którą prowadzimy interesy. Jako, że nasze pieniądze są przesyłane na konkretne konto, do którego przypisane są dane adresowe, to w wypadku gdyby miało miejsce nie wywiązanie się kontrahenta z umowy, znacznie łatwiej jest go zlokalizować. Warto zwracać uwagę czy konto na które mamy dokonać przelewu jest kontem prywatnym czy firmowym. Czymś naturalnym wydaje się, że jeśli prowadzimy interesy z firmą powinniśmy wykonać przelew na konto firmowe. Jednak w Chinach by uniknąć płacenia podatków, wiele małych przedsiębiorstw decyduje się na podanie konta prywatnego. Nie jest to więc równoznaczne z oszustwem, ale należy wtedy dokładniej upewnić się, czy aby nie mamy do czynienia z podejrzaną firmą.

Istotną rolę przy wykonywaniu przelewów do zagranicznego banku pełni kod SWIFT. Został on ustanowiony przez „Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication” w celu identyfikowania banków. Kody te zapewniają bezpieczeństwo przepływu pieniędzy, ponieważ dzięki nim można w prosty sposób wskazać jednostkę do której wykonuje się przelew. Kod ten jest konieczny do wykonania przelewu.

Akredytywa (ang. Letter of Credit, w skrócie L/C)

Letter of Credit to w języku polskim akredytywa. Jest to pisemne zobowiązanie banku do przekazania pieniędzy firmie po tym jak zostaną mu przekazane wskazane w umowie dokumenty. To bardzo bezpieczna forma płatności jednak wyjątkowo kosztowna przez co stosowana raczej przy bardzo dużych zamówieniach. Przy płatności akredytywą, w całą transakcję zaangażowane są cztery główne podmioty: kupujący, bank otwierający akredytywę, bank pośredniczący, sprzedający. Sama procedura akredytywy przebiega w kilku etapach. Wpierw kupujący zabezpiecza w banku określoną sumę. Banki wymagają zabezpieczenia w wysokości 100-110% wartości samej akredytywy. Następnie kupujący instruuje bank pod jakimi warunkami może on udostępnić te pieniądze sprzedającemu. Sprzedający przedstawia wypełnienie tych zobowiązań bankowi pośredniczącemu, który stwierdza czy eksporter wywiązał się z warunków umowy. Jeśli wszystko się zgadza, sprzedający otrzymuje pieniądze. Banki biorące udział w całym procesie pobierają prowizje o ustalonej wcześniej wysokości.

Niewątpliwą zaletą akredytywy z punktu widzenia importerów jest to, że ten sposób płatności zmusza kontrahenta do wywiązania się z określonych zobowiązań. Najczęściej umowa podpisana między stronami zakłada, że pieniądze zostaną przekazane dopiero gdy sprzedający przedstawi bankowi pośredniczącemu potwierdzenie (list przewozowy bądź konosament), że towar znalazł się na statku. Pozwala to uniknąć wielu potencjalnych niebezpieczeństw związanych z importem.

Niestety, akredytywa to kosztowna i stosunkowo skomplikowana procedura. Przy stosunkowo niewielkich zamówieniach jest po prostu mało opłacalna. W dodatku jest bardzo czasochłonna. Dla małych chińskich firm jest to szczególnie uciążliwe. Wiele z nich nie posiada jeszcze licencji na eksport, przez co w proces realizowania akredytywy musiałby zostać włączony pośrednik w eksporcie.

Inkaso dokumentowe (ang. Documentary Collection)

Inkaso dokumentowe to stosunkowo tania i prosta forma rozliczenia kontraktu handlowego, zwłaszcza, gdy porównamy ją z akredytywą. Ten sposób płatności  polega na wydaniu kupującemu przez bank eksportera za pośrednictwem banku importera, uzgodnionych w kontrakcie dokumentów. Wydanie to następuje po zainkasowaniu należności wskazanej w zleceniu inkasowym (w praktyce jest to suma z kontraktu handlowego zawartego z eksporterem).

Przedstawiane w ramach inkasa przez eksportera dokumenty zależą od zapisów w kontrakcie oraz użytej formuły Incoterms. Decydując się na taką formę płatności, najlepiej będzie uzgodnić z kontrahentem, by w ramach inkasa, wydał wszystkie niezbędne dokumenty: fakturę handlową, potwierdzenie zawarcie umowy ubezpieczeniowej, certyfikaty CE, deklarację zgodności, certyfikat pochodzenia i przede wszystkim dokument stwierdzający przyjęcie towaru przez przewoźnika, czyli konosament (transport morski) lub Air Waybill (transport lotniczy). Jeśli w kontrakcie handlowym strony powołują się na specyfikację produktu, według której eksporter ma wyprodukować/dostarczyć towar, tą specyfikację również warto otrzymać w ramach inkasa dokumentowego.

Inkaso dokumentowe świetnie sprawdza się w przypadku partnerów, którzy dobrze się znają i mają do siebie wzajemne zaufanie. Główną korzyść, jaką oprócz bezpieczeństwa, daje ten sposób płatności, to dłuższy czas na przekazanie pieniędzy. Poza tym w porównaniu z akredytywą, inkaso nie wymaga czasochłonnych działań związanych z uzgodnieniem warunków i otwarciem akredytywy. Inkaso dokumentowe jest na tyle popularne, że obsługują je prawie wszystkie banki w Polsce.

Maciej Pletnia, Michał Łebkowski